Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

230. rocznica ustanowienia orderu Virtuti Militari. Wystawa w Muzeum Historycznym w Sanoku

Dorota Mękarska
Dorota Mękarska
fot. arch. Muzeum Historyczne w Sanoku
Z okazji 230. rocznicy ustanowienia orderu Virtuti Militari Muzeum Historyczne w Sanoku zaprezentuje wystawę ukazującą historię najwyższego polskiego odznaczenia nadawanego za zasługi na polu walki.

Wystawa zostanie otwarta w dniu 24 czerwca br., o godz. 18. na Zamku Królewskim w Sanoku. Czynna będzie do 31 października 2022 r.

Większość zbiorów, które zostaną pokazane na wystawie pochodzi ze zbiorów prywatnych. Ekspozycja będzie miała układ chronologiczny.

Order Virtuti Militari został ustanowiony w czerwcu 1792 roku przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, przy inspiracji jego bratanka księcia Józefa Poniatowskiego, który był głównym dowódcą polskiej armii. Stało się to w czasie wojny polsko-rosyjskiej, znanej w historii Polski jako tzw. wojna w obronie Konstytucji 3 Maja.

– Początkowo order miał formę owalną i taki eksponat będzie prezentowany na wystawie. Dopiero później przybrał znaną wszystkim formę krzyża – podkreśla Andrzej Romaniak, historyk z Muzeum Historycznego w Sanoku.

Losy orderu były bardzo burzliwe, gdyż już w 1794 roku został zniesiony, a jego noszenie było zakazane. Order przywrócono w czasach Księstwa Warszawskiego zmieniając nazwę na Order Wojskowy Księstwa Warszawskiego, a w okresie funkcjonowania Królestwa Polskiego na Order Wojskowy Polski. Po wybuchu Powstania Listopadowego order nadawano pod nazwą Polski Krzyż Wojskowy. Honorowano nim uczestników listopadowego zrywu niepodległościowego. Po upadku powstania car Mikołaj I zakazał nadawania orderu i zachowując jego charakterystyczny kształt krzyża zmienił mu nazwę na Polską Odznakę Zaszczytną, którą Rosjanie nadawali swoim żołnierzom za tłumienie Powstania Listopadowego.

– Te medale będziemy także pokazywać na wystawie – zaznacza historyk.

Dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości order został przywrócony na mocy ustawy z 1 sierpnia 1919 r. Dewizą orderu stały się słowa „Honor i Ojczyzna”. Honorowano nim żołnierzy za czyny bojowe w czasie wojny polsko-bolszewickiej, ale również za dokonania legionowe. W czasie II wojny światowej orderem odznaczano żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych i AK za działalność w konspiracji.

– Po wojnie order przejęli komuniści, ale władza ludowa nie miała prawa nadawać orderu. Te nadania były nielegalne – dodaje Andrzej Romaniak, przypominając, że po likwidacji kapituły orderu VM w kraju, na Zachodzie wciąż funkcjonowała legalna kapituła.

Wystawę w Muzeum Historycznym uzupełniają fotografie oraz sanockie wątki związane z orderem Virtuti Militari. Trzeba podkreślić, że wśród kawalerów orderu jest kobieta, mjr Danuta Przystasz, Honorowa Obywatelka Królewskiego Miasta Sanoka, uczestniczka powstania warszawskiego, po wojnie ofiara terroru komunistycznego. Zmarła w listopadzie 2019 roku.

Order Virtuti Militari jest najstarszym na świecie orderem za czyny wojenne. Dzieli się na 5 klas. Nadawany był dowódcom i żołnierzom oraz jednostkom wojskowym i miastom. Otrzymały go Warszawa, Lwów oraz francuskie Verdun.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na sanok.naszemiasto.pl Nasze Miasto