II międzynarodowa konferencja naukowa „Wielokulturowe dziedzictwo Euroregionu Karpackiego na przestrzeni wieków"

Konferencja miała miejsce w dniach 23-24 listopada w Sanoku.

W organizację przedsięwzięcia włączyły się samorządy, muzea, instytucje kultury i nauki oraz instytucje i organizacje z terenu Podkarpacia, Polski, a także Ukrainy, Słowacji i Rumunii. Były to m.in. Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, Zakład Karny w Łupkowie, Muzeum Historyczne w Sanoku, Stowarzyszenie Euroregion Karpacki Polska, Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu, Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej Oddział w Jaworowie na Ukrainie, czy Gmina Holikovce i Czerteżne na Słowacji.

Podobnie, jak w ubiegłym roku, w konferencji wzięli udział historycy, regionaliści, samorządowcy oraz przedstawiciele różnych instytucji i organizacji.

Wystąpienia prelegentów odbyły się w czterech panelach: Ochrona i wspieranie dziedzictwa materialnego i niematerialnego, przywracanie pamięci o dziedzictwie historyczno-kulturowym Euroregionu Karpackiego, materialne oraz niematerialne dziedzictwo Euroregionu Karpackiego.

Transmisja konferencji online, którą poprowadzili dr Joanna Potaczek z Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami i Marcin Krowiak z Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku była nadawana z sali konferencyjnej sanockiego skansenu.

Wśród zaproszonych gości wystąpił dr Piotr Uruski, poseł na Sejm RP, Dawid Lasek, sekretarz generalny Stowarzyszenia Euroregion Karpacki Polska, dr Jarosław Serafin, dyrektor Muzeum Historycznego w Sanoku oraz przedstawiciele lokalnych samorządów.

W gronie prelegentów zagranicznych znalazł się prof. Stefan Berci, Dyrektor Muzeum Miasta Ardud w regionie Satu Mare w Rumunii, który przedstawił referat pt. Miasto Ardud w Rumunii jako przykład społeczno - kulturowej mozaiki.

Ze strony słowackiej wystąpili: Michal Flešár, Starosta gminy Holikovce, przedstawiając zakres i formy popularyzacji dziedzictwa kulturowego na przykładzie miejscowości Holikovce oraz Peter Tričák, Starosta gminy Čertižné, propagując dziedzictwo historyczno-kulturowego w Czerteżne i okolicach.

Obrady konferencji wzbogacili również prelegenci z Ukrainy. Dr Olena Kozakewycz z Instytutu Etnologii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy we Lwowie zaprezentowała zagadnienie działalności gospodarczej Żydów w Galicji w branża tekstylnej i odzieżowej na przełomie XIX i XX wieku, zaś Zofia Michniewicz z Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej Oddział w Jaworowie, poruszyła niezwykle istotny problem walki o przywrócenie godności i pamięci polskim cmentarzom na Ukrainie, którą to działalnością zajmuje się od wielu lat.

Podczas obrad konferencyjnych został poruszony istotny problem ratowania i ochrony zabytków: cerkwi i cmentarzy różnych wyznań. Wśród tej problematyki niezwykle ważny okazał się referat Witolda Grzesika dotyczący renowacji i zarazem ocalenia greckokatolickiej dzwonnicy w Polanach Surowicznych, Jolanty Harnej, poruszający zagadnienie ratowania cmentarzy z I wojny światowej, czy dr Ewy Bryły dotyczący społecznej renowacji zrujnowanych cerkwi.

Podczas konferencji poruszono niezwykle ważny aspekt resocjalizacji przez edukację historyczną osadzonych w zakładach karnych, które to działania polegające również na ratowaniu zapomnianych i zaniedbanych cmentarzy oraz szeroko rozumianej edukacji historycznej odbywają się w ramach projektu naukowo dydaktycznego „Edukacja historyczna w służbie resocjalizacji” realizowanego na mocy porozumienia Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Rzeszowie i Centrum Dialogu Między Religiami i Narodami.

Obrady i owocne dyskusje, w wyniku których historycy, regionaliści i praktycy mogli podzielić się swoimi badaniami a także swoimi praktycznymi doświadczeniami w działaniu na rzecz ocalania, popularyzacji i przywracania pamięci o dziedzictwie kulturowym Euroregionu Karpackiego, można podsumować słowami uczestniczącego w konferencji ks. Romana Jagiełły, polskokatolickiego proboszcza z Łęk Dukielskich - nie trzeba być świętym aby być dobrym człowiekiem.

Wystąpienia prelegentów uświetniły występy zespołów, wystawy, filmy, prezentacje.

Konferencja miała charakter interdyscyplinarny i skierowana była do naukowców, regionalistów oraz wszystkich podejmujących badania dotyczące wielokulturowości w krajach leżących w obrębie Euroregionu Karpackiego. Do tych, którzy w swoich badaniach poruszają poszczególne aspekty społeczne, kulturowe, religijne, narodowościowe, zarówno w obrębie swoich nauk, jak i interdyscyplinarnie.

Jest ona zarówno propozycją ukazania zagadnień wielokulturowości tego regionu w świetle spojrzenia z perspektywy badaczy polskich i zagranicznych, jak również podkreślenia powiązań i zależności między nimi. Interdyscyplinarny charakter konferencji ma za zadanie ukazanie wielokulturowego procesu przemian na badanym terenie, jak również przedstawienie ich przez pryzmat różnorodności społecznej, kulturowej, narodowej i religijnej na przestrzeni wieków.

Zasadniczą potrzebą konferencji jest cykliczna wymiana poglądów i doświadczeń naukowców, regionalistów i praktyków prowadzących badania z zakresu poruszanych kwestii. Ma ona za zadanie utworzenie platformy do porównania doświadczeń z perspektywy różnych aspektów badań z powyższych dziedzin, stworzenie poszczególnym badaczom możliwości zaprezentowania swojego dorobku naukowego oraz szansy nabycia nowych doświadczeń w skali międzynarodowej.

Niebawem ukaże się zarówno w wersji papierowej, jak i online publikacja pokonferencyjna, w której znajdą się artykuły prelegentów uczestniczących w konferencji.

Pierwsza edycja tej konferencji odbyła się w lipcu 2019 r. w Szczawnem w Gminie Komańcza. Przed jej rozpoczęciem miało miejsce upamiętnienie mordu ok. 150 Żydów z Woli Michowej i okolic, zamordowanych przez niemieckiego okupanta 10 lipca 1942 r. Na cmentarzu żydowskim zostały wówczas odsłonięte tablice z nazwiskami żyjących tam przed II wojną światową Żydów. Na kolejną czwartą edycję konferencji zapraszamy w lipcu 2020 r.

Projekt został dofinansowany ze środków Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich.

ZOBACZ TEŻ: Kino Zorza na skraju upadłości. Prosi mieszkańców Rzeszowa o pomoc