Najstarszej drewnianej budowli sakralnej w Bieszczadach grozi ruina [ZDJĘCIA]

Na zlecenie parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Polanie wykonana została opinia techniczna przez dra hab. inż. arch Jana Kurka z Krakowa, z której wynika, że stan obiektu pogarsza się, zwłaszcza od strony zewnętrznej. Jako główne przyczyny zostały wymienione: zniszczenie pokrycia dachu oraz osiadanie podwaliny od strony północnej. Przyczynia się to m.in. do pogłębiania zniszczeń zachowanej polichromii sklepienia nawy. Na podstawie przeprowadzonych wstępnych odkrywek ściany południowej i zachodniej nawy w partii chóru, stwierdzono, że pod białą warstwą przemalowania ścian zachowały się kolejne fragmenty polichromii.

- W ramach pełnej konserwacji technicznej dachu należy wykonać czynności: demontaż pokrycia części dachowej z blachy cynkowej, usunięcie zniszczonych elementów konstrukcyjnych i deskowania, demontaż części podokapowej, impregnacja strukturalna, flekowanie lub rekonstrukcja elementów konstrukcyjnych i deskowania z drewna iglastego, zabezpieczonego przed działaniem czynnika biologicznego i przeciwogniowego, wykonać nowe krycie blachą tytan cynk pozwalającą na większą trwałość techniczną z łączeniem na rąbek. Należy dokonać też przeglądu krycia hełmów sygnaturek w zależności od stanu zachowania, oraz reperacje lub wymianę poszycia wraz z konserwacją krzyży. Wybór sposobu opracowania konserwacji dachu cerkwi zależny będzie od możliwości finansowych Parafii pw. Przemienia Pańskiego – informuje dr hab. inż. arch Jana Kurka” z Krakowa.

Możliwości finansowe parafii są bardzo małe. Możliwe, że otrzyma dofinansowanie na przeprowadzenie remontu. Remont dachu, ma być pierwszym etapem gruntownej renowacji świątyni.

Według zachowanych informacji, pierwotnie była to kaplica dworska, powstała na przełomie XVI i XVII wieku. Należała do rodu Urbańskich, ówczesnych właścicieli wsi Polana. W 1790 roku Franciszek Urbański, w zamian za pomoc przy budowie kościoła rzymskokatolickiego, oddał ją Rusinom na potrzeby cerkwi. Polańska świątynia ma konstrukcję zrębową dwudzielną. Dwuspadowy dach jest zwieńczony trzema wieżyczkami. Obok stoi dwukondygnacyjna dzwonnica z 1922 roku. Cerkiew włączona jest do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Po II wojnie światowej obiekt był wykorzystywany jako magazyn zboża. W roku 1969 został przekazany miejscowym wiernym jako kościół filialny parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Czarnej. Od roku 1982 do 2013 był kościołem parafialnym pw. Przemienienia Pańskiego.

Ze starego wnętrza cerkwi zachowała się ikona św. Mikołaja, obecnie znajdująca się w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku oraz polichromie z początku XX wieku.