Padł gotujący krew w żyłach rekord! Tak gorąco nie było jeszcze nigdy, a lato dopiero się zaczęło. Musimy przyzwyczaić się do upałów?

Jeden z pierwszych dni lipca tego roku był najgorętszym dniem, jaki kiedykolwiek zarejestrowano na świecie, podało amerykańskie Narodowe Centrum Prognoz Środowiskowych. Średnia globalna temperatura osiągnęła wówczas 17,01 st. C, pobijając rekord z sierpnia 2016 r. wynoszący 16,92 st. C.

- Niestety, zapowiada się, że będzie to tylko pierwszy z serii nowych rekordów ustanowionych w tym roku jako rosnąca emisja dwutlenku węgla i gazów cieplarnianych. Gazy w połączeniu z rosnącym zjawiskiem El Niño podnoszą temperaturę do nowych rekordów – powiedział Zeke Hausfather, naukowiec z Berkeley Earth.

Pomijając jeden dzień z najwyższą temperaturą, na całym świecie z roku na rok jest coraz cieplej. Pokazują to analizy naukowców. W czerwcu 2023 przez kilka dni średnie globalne temperatury były wyższe o ponad 1,5 st. C w porównaniu do okresu sprzed epoki przemysłowej. Chociaż wydawać by się mogło, że jest to niewiele, to ogromna zmiana dla naszej planety, a konsekwencje mogą być niezwykle poważne.

W maju, kiedy to temperatura powierzchni oceanów była niespotykanie wysoka, jak na tę porę roku, Światowa Organizacja Meteorologiczna opublikowała raport wskazujący na 66 proc. prawdopodobieństwo, że średnia roczna temperatura na świecie w latach 2023-2027 będzie o ponad 1,5 st. C wyższa od poziomu sprzed epoki przemysłowej przez co najmniej rok.

- Świat właśnie doświadczył najcieplejszego początku czerwca w historii, po maju, w którym było mniej niż 0,1 st. C chłodniej niż najcieplejszy maj w historii. Monitorowanie naszego klimatu jest ważniejsze niż kiedykolwiek, aby określić, jak często i jak długo globalne temperatury przekraczają próg 1,5 stopnia. Każdy ułamek stopnia ma znaczenie, aby uniknąć jeszcze poważniejszych konsekwencji kryzysu klimatycznego – powiedziała zastępca dyrektora Copernicus Climate Change Service (C3S), Samantha Burgess.

Z długoterminowej prognozy pogody, którą regularnie podaje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, wynika że tegoroczne lato w Polsce będzie wyjątkowo gorące. Aż do września IMGW przewiduje temperatury powyżej normy wieloletniej z lat 1991-2020.

Południowe Stany Zjednoczone zmagają się w ostatnim czasie z intensywnymi upałami, a eksperci wskazują, że jest to efekt kryzysu klimatycznego spowodowanego przez człowieka. W niektórych częściach Chin trwa fala upałów, z temperaturami powyżej 35 st. C. W Afryce Północnej temperatury zbliżają się do 50 st. C.

Nawet Antarktyda, gdzie obecnie trwa zima, zarejestrowała anomalnie wysokie temperatury. Słońce jest bardziej intensywne, a to przyspiesza topnienie lodowca. Ukraińska baza badawcza Vernadsky, na rozległym, zamarzniętym kontynencie na argentyńskich wyspach, niedawno pobiła lipcowy rekord temperatury z odczytem 8,7 st. C.

- Ludzie na całym świecie już odczuwają skutki zmian klimatycznych, od fal upałów, pożarów i zanieczyszczenia powietrza po powodzie i ekstremalne burze. Globalne ocieplenie nasila również straty w uprawach i rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych, a także migrację – wymienia Jeni Miller, dyrektor wykonawczy Global Climate and Health Alliance z siedzibą w Kalifornii.

Dodała również, że „wydobycie wykorzystanie węgla, ropy i gazu szkodzi zdrowiu ludzi, jest głównym motorem ocieplenia i jest niezgodne z przyszłością zdrowego klimatu.”

Klimatolog Friederike Otto z Grantham Institute for Climate Change and the Environment w brytyjskim Imperial College London był jeszcze bardziej bezpośredni i podsumował panującą sytuację krótkim zdaniem: „To wyrok śmierci dla ludzi i ekosystemów.”

Jeśli temperatura na zewnątrz przekracza 30 st. C należy pamiętać o zachowaniu szczególnych środków ostrożności. Jak podaje Serwis Rzeczpospolitej Polskiej, należy wówczas:

• kontrolować temperaturę powietrza w domu lub mieszkaniu (max. 32 st. C w dzień i 24 st. C w nocy);
• wietrzyć dom lub mieszkanie, gdy temperatura na zewnątrz jest najniższa;
• zamykać i zasłaniać okna, również w klimatyzowanych pomieszczeniach;
• wyłączać w miarę możliwości sztuczne oświetlenie i urządzenia elektryczne;
• unikać wychodzenia na zewnątrz w czasie największych upałów;
• unikać forsownego wysiłku fizycznego;
• spędzać w miarę możliwości 2 – 3 godziny dziennie w chłodnym miejscu;
• chłodzić organizm (chłodne prysznice, zimne okłady, jasne i przewiewne ubrania i buty oraz nakrycie głowy i okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV);
• nawadniać organizm (pij duże ilości wody, unikaj alkoholu, jedz warzywa i owoce, takie jak pomidory, pomarańcze, sałaty, ogórki, marchew).

Źródło: The Guardian, Copernicus Climate Change Service, Serwis RP, IMGW